علائم خرابی فشنگی آب
تا حالا شده وسط یک ترافیک سنگین، عقربه آمپر آب ناگهان بالا برود و موتور ماشینتان داغ کند؟ داغکردن موتور از آن اتفاقاتیست که اگر بهموقع متوجه آن نشوید، میتواند باعث سوختن واشر سرسیلندر، خرابی فن، افزایش مصرف سوخت و حتی قفل شدن موتور شود. یکی از مهمترین قطعاتی که نقش مستقیم در کنترل دمای موتور دارد، فشنگی آب یا همان سنسور دمای آب است. اگر فشنگی آب اشتباه کار کند، اطلاعات غلط به ECU میرسد و موتور تصمیمات اشتباه میگیرد؛ از روشننشدن فن گرفته تا پاشش سوخت بیش از حد.
پس در این مقاله تصمیم گرفتیم، بهزبان ساده تمام علائم خرابی فشنگی آب را با جزئیات بررسی کنیم تا قبل از اینکه موتور آسیب جدی ببیند، مشکل را تشخیص دهید و سریع اقدام کنید.
فشنگی آب چیست و چه نقشی در خودرو دارد؟
فشنگی آب یا سنسور دمای آب موتور (ECT Sensor) یکی از مهمترین حسگرهای سیستم مدیریت موتور است. وظیفه اصلی این قطعه، اندازهگیری دقیق دمای مایع خنککننده و ارسال این اطلاعات به ECU (کامپیوتر خودرو) است. حالا ECU با توجه به این دادهها، عملکرد بخشهای حیاتی موتور را تنظیم میکند تا دما در محدوده استاندارد باقی بماند. عملکرد صحیح فشنگی روی موارد زیر تاثیر مستقیم دارد:
- فن رادیاتور ECU
- مصرف سوخت
- کیفیت احتراق و استارت سرد
- محافظت از موتور
بنابراین خرابی فشنگی آب میتواند مستقیم بر سلامت موتور و عملکرد سیستم خنککننده تأثیر بگذارد و در صورت بیتوجهی، مشکلات جدیتری ایجاد کند.
علائم خرابی فشنگی آب چیست؟
خرابی فشنگی آب اغلب آرام و تدریجی اتفاق میافتد، اما نشانههای آن بسیار واضح و قابلتشخیص هستند. این سنسور اگر دمای اشتباه به ECU ارسال کند، تمام عملکردهای مرتبط با خنککاری، احتراق، مصرف سوخت و کارکرد موتور تحتتأثیر قرار میگیرند. در ادامه مهمترین علائم خرابی فشنگی آب را بررسی میکنیم:
روشن شدن چراغ چک موتور
اولین و رایجترین نشانه خرابی سنسور دمای آب، روشن شدن چراغ چک موتور است. ECUزمانی که دمای گزارششده غیرواقعی باشد (بیش از حد سرد یا گرم)، سریع خطا ثبت میکند و چراغ چک روشن میشود. این خطا در دستگاه دیاگ اغلب با عنوان ECT Sensor Error دیده میشود.
افزایش مصرف سوخت
وقتی فشنگی آب دمای موتور را اشتباه اعلام میکند، ECU تصور میکند خودرو سرد است و سوخت بیشتری تزریق میکند. در نتیجه موارد زیر اتفاق میافتد.
- افزایش محسوس مصرف بنزین
- دود سیاه (در برخی خودروها)
- کاهش بازده موتور
کار نکردن یا دیر روشن شدن فن رادیاتور
فن رادیاتور بر اساس اطلاعات سنسور دمای آب کنترل میشود. اگر سنسور خرابی داشته باشد، یکی از اتفاقات زیر رخ میدهد:
- فن دیر روشن میشود یا اصلاً روشن نمیشود.
- دمای موتور بهسرعت بالا میرود.
- احتمال جوش آوردن موتور وجود دارد.
بد کار کردن موتور یا ریپ زدن در زمان سرد بودن
چهارمین مورد از علائم خرابی فشنگی آب، بد کار کردن موتور یا ریپ زدن در زمان سردی ماشین است. در استارت سرد، کنترل دقیق دما اهمیت زیادی دارد. سنسور اگر دمای واقعی را گزارش نکند نشانههای زیر را مشاهده میکنید:
- موتور بد کار میکند.
- ریپ میزند.
- دور موتور ناپایدار است.
البته باید بدانید این مشکلات اغلب در چند دقیقه اول روشن شدن ظاهر میشوند.
سخت روشن شدن خودرو در هوای سرد
وقتی دمای غلط به ECU ارسال شود، نسبت سوخت و هوا بهدرستی تنظیم نمیشود. در نتیجه در فصول سرد سال، خودرو دیر روشن میشود، گاز نمیخورد یا مدام خاموش میکند. در این شرایط نیز باید به خرابی فشنگی آب شک کنید و برای عیبیابی و اطمینان از یک تعمیرکار کمک بگیرید.
داغ کردن موتور بدون دلیل
در برخی خودروها، سنسور خراب دما را کمتر از مقدار واقعی نشان میدهد. بنابراین ECU فکر میکند موتور هنوز سرد است و فن را روشن نمیکند. در این زمان یکی از موارد زیر را مشاهده میکنید:
- موتور در عرض چند دقیقه داغ میکند.
- عقربه آمپر ناگهان بالا میرود.
نوسان عقربه آمپر آب
آخرین مورد از علائم خرابی فشنگی آب، نوسان داشتن عقربه آمپر آب است. اگر عقربه آمپر مدام بالا و پایین میرود، اغلب مشکل از سنسور دمای آب است. این نوسان نشاندهنده ارسال اطلاعات متغیر، نادرست یا قطعوصلشده به ECU است. در این شرایط دائم عقربه بالا و پایین میرود یا رفتار غیرطبیعی و نامنظم دارد.
مهمترین دلایل خرابی فشنگی آب
فشنگی آب یک قطعه الکترونیکی حساس است و بهدلیل قرار گرفتن در مسیر آب رادیاتور، همیشه در معرض حرارت، رطوبت و رسوب قرار دارد. همین شرایط باعث میشود خرابی آن در بسیاری از خودروها رایج باشد. در ادامه با مهمترین دلایل خرابی این سنسور آشنا میشویم:
رسوب و گرفتگی در محل نصب سنسور
مرور زمان باعث تشکیل رسوب، زنگزدگی و جرم در محفظه آب میشود. این رسوبات دور سنسور جمع شده و باعث میشوند که سنسور نتواند دمای واقعی را تشخیص دهد، ارسال اطلاعات به ECU دچار خطا شود یا دمای موتور اشتباه نمایش داده شود. این مشکل در خودروهایی که ضدیخ بهموقع تعویض نمیشود، بسیار رایجتر است.
قطع شدن سیمکشی یا شل شدن سوکت
فشنگی آب از طریق یک یا دو سیم به ECU متصل است. هرگونه آسیب در این مسیر باعث میشود سنسور قطع و وصل شود، دمای نادرست را ارسال کند یا حتی اصلاً کار نکند. این مشکل یکی از رایجترین دلایل نوسان آمپر آب است.
نفوذ آب و رطوبت به داخل سوکت یا بدنه
سومین دلیل خرابی فشنگی آب، نفوذ آب یا رطوبت به داخل سوکت است. محل نصب فشنگی اغلب در مسیر گردش آب رادیاتور است؛ در نتیجه رطوبت زیاد میتواند وارد سوکت شود. در نهایت این رطوبت باعث ایجاد اتصال کوتاه، خطای سنسور، خرابی دائمی قطعه میشود. این مشکل اغلب بعد از شستوشوی موتور یا نشت آب از شیلنگها مشاهده میشود.
سوختن مقاومت داخلی سنسور
آخرین دلیل خرابی فشنگی آب، سوختن مقاومت داخلی آن است. داخل فشنگی آب یک مقاومت حرارتی (NTC) وجود دارد که دما را اندازهگیری میکند. با گذشت زمان یا در اثر ضربه یا دمای بیش از حد این مقاومت سوخته یا دادههای اشتباه و ارور ثبت میکند. در این وضعیت تعمیر امکانپذیر نیست و سنسور باید تعویض شود.
برای مطالعه علائم و روش تست دقیقتر سنسور دمای آب، میتوانید مقاله https://a4baz.com/blog/water-temperature-sensor-problems.html را بخوانید:
چه موقع باید فشنگی آب را تعویض کنیم؟
تعویض فشنگی آب زمانی ضروری است که سنسور دیگر نتواند دمای واقعی موتور را گزارش کند و این موضوع روی عملکرد خودرو تأثیر بگذارد. اغلب در شرایط زیر باید این قطعه را بدون تعلل تعویض کنید:
وقتی چند نشانه خرابی همزمان ظاهر شود
اگر خودرو شما مصرف سوخت بالا، نوسان آمپر آب، روشنشدن چراغ چک یا کار نکردن فن را همزمان نشان میدهد، احتمال خرابی فشنگی بسیار زیاد است. ظاهر شدن یک علامت بهتنهایی همیشه قطعی نیست؛ اما ترکیب چند نشانه نشانهای جدی و خطرناک است.
زمانیکه ECU خطاهای مرتبط ثبت میکند
وقتی فشنگی آب دما را اشتباه گزارش کند، ECU خطای مربوط به دمای غیرواقعی موتور را ثبت میکند. این خطا با دستگاه دیاگ بهوضوح قابل مشاهده است و اغلب با کدهای مرتبط با Engine Coolant Temperature Sensor نمایش داده میشود. در این شرایط هم تعویض سنسور بهترین راهحل است.
وقتی مصرف سوخت بهطور ناگهانی افزایش مییابد
اگر فشنگی دمای موتور را کمتر از مقدار واقعی گزارش کند، ECU تصور میکند موتور سرد است و سوخت بیشتری تزریق میکند. در این وضعیت که با نشانههایی مثل مصرف سوخت زیاد، بد کار کردن موتور و خروج دود بیشتر همراه است، باید به فکر تعویض سنسور یا فشنگی آب باشید.
آنچه درباره خرابی فشنگی آب گفتیم
فشنگی آب قطعهای کوچک اما بسیار مهم در خودرو هاست؛ خرابی آن میتواند در چند دقیقه موتور را داغ کند، مصرف سوخت را بالا ببرد و حتی به خرابیهای پرهزینه ختم شود. حالا که با تمام علائم خرابی فشنگی آب آشنا شدید، کافیست کمی بیشتر به رفتار موتور، عقربه آمپر و مصرف سوخت توجه کنید تا قبل از آسیب جدی، مشکل را شناسایی کنید. اگر شما هم تجربهای از داغ کردن ناگهانی موتور یا خرابی فشنگی داشتهاید، حتما آن را در قسمت کامنتها بنویسید.
